Redenen om te beginnen

Nieuwsgierigheid of bij een bepaalde groep willen horen zijn vaak sterke redenen om drugs te proberen. Ook een beschikbaar aanbod kan iemand overhalen om met drugs te beginnen. Nieuwsgierigheid leidt in de meeste gevallen wel tot gebruik, maar vaak is het een eenmalig experiment. Persoonlijke en genetische factoren spelen een belangrijke rol bij het doorgaan met gebruik. 

Genetische factoren
Bij de een heeft drugs een sterker effect dan bij een ander. Dit komt doordat het beloningscentrum in de hersenen (wat ervoor zorgt dat iemand zich lekker voelt) niet bij iedereen hetzelfde werkt. Personen die een zeer positief effect ervaren zullen eerder geneigd zijn om met drugs te blijven gebruiken dan personen die bij wie dit effect minder uitgesproken is.

Persoonlijke factoren
Er zijn zowel positieve als negatieve redenen om drugs te gebruiken. Positieve redenen zijn bijvoorbeeld ‘omdat het gezellig is’, ‘omdat het effect leuk is’ of ‘omdat het lekker smaakt’. En zo zijn ‘om lekkerder in je vel te zitten’ of ‘gebruik als slaap- en kalmeringsmiddel’ negatieve redenen. Maar ook gebruik ‘als ontspanning’ kan negatief zijn, als je zonder dat middel niet meer kan ontspannen. Als iemand om negatieve redenen doorgaat met gebruiken, is dat vaak riskanter dan wanneer iemand om positieve redenen doorgaat. Bij negatieve redenen wordt vaak veel en dagelijks gebruikt en dan ligt problematiek op de loer.

Onthoudingsverschijnselen en verlangen
Mensen verlangen soms erg naar het effect van een drug. Ze kunnen dan geen weerstand bieden aan de drang om te gebruiken. Sommige drugs zorgen bovendien voor sterke onthoudingsverschijnselen zoals alcohol, heroïne en tabak. Maar ook kan een drug als cocaïne een lang aanhoudend depressief gevoel opleveren als je niet meer gebruikt. De onthoudingsverschijnselen worden als zeer onprettig ervaren en voeden het verlangen om weer te gaan te gebruiken. Onthoudingsverschijnselen zijn zo’n beetje het tegenovergestelde van het beoogde effect van het middel.

Werkelijkheid ontvluchten
Je kunt ook drugs gebruiken om je problemen te vergeten of de werkelijkheid te ontvluchten. Iemand heeft problemen en omdat hij daar niet aan wil denken gebruikt hij drugs. Als je je rot voelt gebruik je drugs om het rottige gevoel weg te krijgen. Vaak zijn dit bewustzijnveranderende drugs zoals wiet en hasj. Wanneer je veel of steeds vaker drugs gebruikt om de werkelijkheid te ontvluchten, is sprake van problematisch drugsgebruik.